گزارش سود و زیان
برای محاسبه سود و زیان روش‌های مختلفی وجود دارد. ساده‌ترین روش آن است که شما محدوده تاریخی را مشخص کنید و سپس روی دکمه “محاسبه سود و زیان” کلیک کنید.
پس از این نرم‌افزار شروع به محاسبه سود و زیان می‌کند. هر چه‌قدر که حجم دیتای شما بالاتر باشد، زمان محاسبه هم افزایش پیدا می‌کند.
پس از محاسبه، صفحه‌ای برای شما ظاهر می‌شود که اطلاعات مختلفی در آن وجود دارد. به طور مثال جمع درآمدها برای شما به نمایش درمی‌آید. همچنین سطری برای هزینه‌ها در نظر گرفته شده است. اگر از درآمد، هزینه‌ها را کسر کنیم و همچنین بهای تمام شده کالای فروش رفته را از نتیجه کم کنیم، سود ما به دست می‌آید. در واقع معیار اصلی محاسبه سود و زیان، ستون سمت چپ است که مقادیر آن تحت عنوان “جمع” نوشته شده‌اند.
ستون دیگری هم تحت عنوان “مانده” وجود دارد که ریز جزئیات ستون “جمع” است. در واقع این ستون، تمام توضیحات در خصوص درآمد و هزینه‌ها را به شما ارائه می‌کند. به طور مثال در این بخش، عددی که به‌عنوان درآمد داریم مجموع ارقام درآمد عملیاتی، فروش و برگشت از فروش است. همچنین هزینه‌ها مجموع هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های اداری است.
محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته کار نسبتاً سختی است. اگر بخواهید به طور دستی این عدد را محاسبه نمایید، باید زمان زیادی را صرف آن کنید. نرم‌افزار حسابداری پارسیک می‌توانید این عدد را در کوتاه‌ترین زمان برای شما محاسبه کنید.
مدل‌های محاسبه سود
روش‌های مختلفی برای محاسبه سود وجود دارد. یکی از این روش‌ها محاسبه بر اساس فایفو است و روش دیگر نیز بر اساس میانگین است.
1. محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته به روش فایفو
فایفو که به شکل FIFO نوشته می‌شود، خلاصه عبارت First In First Out است. این اصطلاح نشان می‌دهد کالایی که در ابتدا وارد شده است، پیش از همه هم خارج می‌شود. فرض کنید کالایی را روز اول به مبلغ 1000 تومان خریداری کرده‌اید. سپس نیز در روز دوم همان کالا را به مبلغ 1500 تومان تهیه کرده‌اید و روز سوم هم 2000 تومان خریداری کرده‌اید.
حال اگر یکی از این کالاها را به مبلغ 3000 تومان بفروشید، طبق روش فایفو باید از 3000 تومان، مبلغ خرید اولیه که 1000 تومان است را کسر کنید. در این حالت اگر تنها یک عدد از این محصول را فروخته باشید، بهای تمام شده آن نیز برابر با همان 1000 تومان خواهد بود. حال اگر دو عدد از این محصول را بفروشید، مبلغ خرید اول و دوم را با هم جمع می‌کند تا بهای تمام شده کالای فروش رفته را به دست آورد. در این حالت 1000 تومان و 1500 تومان با هم جمع شده و برابر 2500 تومان می‌شود.
2. محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته به روش میانگین
حال اگر روش محاسبه را روی میانگین قرار دهید، کمی تفاوت در نتیجه حاصل می‌شود. اگر بخواهیم این روش را هم طبق مثال قبل بررسی کنیم، باید تمام مبالغ خرید را با هم جمع کرده و میانگین آن‌ها را محاسبه کنیم. یعنی 1000 و 1500 و 2000 با هم جمع می‌شوند. مجموع آن‌ها برابر با 4500 تومان شده و در نهایت نیز اگر آن را تقسیم بر 3 کنیم، نتیجه برابر با 1500 تومان می‌شود. یعنی بهای تمام شده هر یک عدد کالای فروخته شده، برابر 1500 تومان است. سپس نیز این مبلغ در تعداد کالای فروخته شده ضرب می‌شود.
حال اگر دو عدد از این محصول را فروخته باشید، بهای تمام شده کالای فروخته شده برابر با 3000 تومان (2*1500) می‌شود. در حالی که در روش فایفو به عدد 2500 رسیده بودیم. همانطور که می‌بینید این اعداد با هم فرق دارند و با توجه به استانداردهای خود می‌توانید هر یک از آن‌ها را انتخاب نمایید. با تغییر این اعداد، سود و زیان هم تغییر می‌کنند. بدین ترتیب ما عدد یا فرمول واحدی برای تعیین سود و زیان نداریم؛ بلکه این مقادیر بر اساس استانداردهای شما تعریف می‌شوند.
نکات تکمیلی
نکته قابل‌توجه این است که در کشور ایران که میزان تورم هر روزه افزایش پیدا می‌کند، معمولاً روش فایفو به سود و زیان اصلی شما نزدیک‌تر است. همچنین در برخی مواقع ممکن است در بازه زمانی انتخابی شما، خریدی انجام نشده باشد. در این حالت نرم‌افزار تشخیص می‌دهد که خرید این کالا مربوط به ماه‌های قبل است. بدین ترتیب قیمت خرید را در ماه‌های قبل بررسی کرده و در نهایت بهای تمام شده را محاسبه می‌کند.
باید دقت کنید که اگر در یک محدوده تاریخی خاص عدد خرید با گزارش خرید یکی نبود، امری کاملاً طبیعی است. دلیل این امر آن است که نرم‌افزار از اطلاعات ماه‌های قبل استفاده می‌کند. البته دقت داشته باشید که این اتفاق تنها در روش فایفو رخ می‌دهد و در روش میانگین چنین اتفاقی نمی‌افتد. روش‌های مختلف دیگری هم وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را نیز بررسی کنید؛ اما روش‌های فایفو و میانگین کاربرد بیشتری دارند.